Ανάπτυξη
Μετά τον 4ο μήνα ο ρυθμός της ανάπτυξης του παιδιού επιβραδύνεται κάπως, σε σύγκριση με τους πρώτους μήνες τη ζωής, αλλά εξακολουθεί να είναι γρήγορος. Παίρνει περίπου 500 γραμμάρια το μήνα. Σε ηλικία 6 μηνών το βάρος του είναι σχεδόν διπλάσιο και στους 8 μήνες δυόμισι φορές μεγαλύτερο από το βάρος με το οποίο γεννήθηκε. Παράλληλα ψηλώνει, παίρνοντας 5 εκατοστά στο τρίμηνο αυτό, και η περίμετρος του κεφαλιού του μεγαλώνει κατά 2,5 εκατοστά.
Όπως έχουμε ξαναπεί, κάθε παιδί έχει το δικό του ρυθμό ανάπτυξης και τα παραπάνω μεγέθη αντιστοιχούν στο μέσον όρο. Αποκλίσεις προς τα πάνω ή προς τα κάτω είναι απολύτως φυσιολογικές, αρκεί να βρίσκονται μέσα στα αποδεκτά για την ηλικία του όρια. Αυτό, όμως, που έχει μεγαλύτερη σημασία δεν είναι τόσο το βάρος ή τα εκατοστά του ύψους σε μια συγκεκριμένη μέτρηση, αλλά η ομαλή, συνεχής αύξηση των σωματομετρικών του στοιχείων. Μετρώντας το παιδί και ζυγίζοντάς το μια - δυο φορές το μήνα μπορείτε να παρακολουθείτε την αυξητική του καμπύλη στο ειδικό διάγραμμα που υπάρχει στο Βιβλιάριο Υγείας του Παιδιού. Αν δείτε ότι η ανάπτυξή του επιβραδύνεται σημαντικά ή, πολύ περισσότερο, αν χάνει βάρος αντί να κερδίζει, συμβουλευθείτε τον/την παιδίατρό σας.
Κινητική εξέλιξη
Μετακινείται!
Μετακινείται!
Ένας σημαντικός σταθμός στην κινητική εξέλιξη του μωρού πριν από τον 4ο μήνα είναι να στηρίζει το κεφάλι του όταν το κρατάτε όρθιο και να το κρατά στην ίδια ευθεία με την πλάτη του όταν το κρατάτε μπρούμυτα. Με την προοδευτική ωρίμανση του νευρικού συστήματος και το δυνάμωμα των μυών του λαιμού και της πλάτης, στον 4ο μήνα μπορεί να σηκώνει σταθερά το κεφάλι του όταν είναι ξαπλωμένο μπρούμυτα. Παράλληλα αρχίζει να «βάζει δύναμη» στα χέρια του σαν να προσπαθεί να στηριχθεί για να σηκώσει το στήθος του, κλωτσάει με δύναμη και κουνάει τα χέρια του σαν να κολυμπάει. Μην εκπλαγείτε όταν σε λίγο το δείτε να γυρίζει μόνο του από ανάσκελα μπρούμυτα και αντίστροφα. Ξεχάστε την ξένοιαστη εποχή που ο χώρος του περιοριζόταν στη θέση που το αφήνατε και φροντίστε να μη χρειαστεί να το ψάχνετε κάτω από το κρεβάτι!
Αρχίζει να κάθεται.
Το επόμενο μεγάλο βήμα είναι ν’ αρχίσει να κάθεται. Όταν το βάλετε να καθίσει, στην αρχή το σώμα του πέφτει μπροστά και προσπαθώντας να ισορροπήσει στηρίζεται στα χέρια του. Στη φάση αυτή μπορείτε να το βοηθήσετε υποστηρίζοντας την πλάτη του με μαξιλάρια ή βάζοντάς το να καθίσει στη γωνία του καναπέ. Σιγά σιγά θα καταφέρει να κάθεται μόνο του χωρίς βοήθεια. Η διαδικασία αυτή αρχίζει γύρω στον 6ο μήνα και ολοκληρώνεται συνήθως μέχρι τον 8ο.
Πιάνει.
Όταν γεννήθηκε τα χέρια του ήταν σφιγμένα σε γροθιά και αργότερα κρατούσε σφιχτά το αντικείμενο που του βάζατε στην παλάμη. Τώρα χρησιμοποιεί το χέρι του με πιο «εξελιγμένο» τρόπο. Πιάνει και σηκώνει αντικείμενα και, περίπου τον 6ο μήνα, τα γυρίζει, τα κουνάει και τα μεταφέρει από το ένα χέρι στο άλλο.
Ανακαλύπτει το σώμα του.
Καθώς ελέγχει καλύτερα το σώμα του, το εύρος των κινήσεών του μεγαλώνει και ανακαλύπτει τα ίδια του τα μέλη. Όταν είναι ξαπλωμένο πιάνει τα πόδια του και τα φέρνει στο στόμα. Όταν το αλλάζετε αγγίζει τη «κρυφή» περιοχή που καλύπτει η πάνα. Όταν κάθεται διασκεδάζει χτυπώντας τα χέρια του στους μηρούς και τα γόνατά του. Όταν το κρατάτε από τις μασχάλες με τα πόδια του να στηρίζονται στο πάτωμα, κουνιέται πέρα δώθε, στηρίζει λίγο το βάρος του σώματος ή κάνει σαν να προσπαθεί να βαδίσει.
Καθώς ελέγχει καλύτερα το σώμα του, το εύρος των κινήσεών του μεγαλώνει και ανακαλύπτει τα ίδια του τα μέλη. Όταν είναι ξαπλωμένο πιάνει τα πόδια του και τα φέρνει στο στόμα. Όταν το αλλάζετε αγγίζει τη «κρυφή» περιοχή που καλύπτει η πάνα. Όταν κάθεται διασκεδάζει χτυπώντας τα χέρια του στους μηρούς και τα γόνατά του. Όταν το κρατάτε από τις μασχάλες με τα πόδια του να στηρίζονται στο πάτωμα, κουνιέται πέρα δώθε, στηρίζει λίγο το βάρος του σώματος ή κάνει σαν να προσπαθεί να βαδίσει.
Η όρασή του
Παράλληλα με την κινητική εξέλιξη βελτιώνεται η όρασή του. Βλέπει πια καθαρά σε απόσταση μερικών μέτρων και μπορεί να παρακολουθεί όλο και πιο γρήγορες κινήσεις. Παρακολουθεί πλήρως την πορεία ενός κινούμενου αντικειμένου και, καθώς αναπτύσσεται ο συντονισμός μεταξύ όρασης και κίνησης, αν βρίσκεται κοντά του μπορεί να το πιάσει.
Τα χρώματα αποκτούν πιο συγκεκριμένη εικόνα. Όχι μόνον αρχίζει να αναγνωρίζει το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο, αλλά έχει και τις προτιμήσεις του. Στην ηλικία αυτή τα πιο πολλά μωρά σαφώς προτιμούν το κόκκινο και το μπλε χρώμα και αρχίζουν να εντυπωσιάζονται από περίπλοκα σχέδια με ποικιλία σχημάτων. Είναι εύκολο να λάβετε υπόψη τις προτιμήσεις του αυτές όταν διαλέγετε παιχνίδια ή εικόνες για το χώρο του, ώστε να του προσφέρετε ένα ευχάριστο οπτικό πεδίο.
Με την ικανότητα που έχει να πιάνει ένα αντικείμενο, να το μεταφέρει από το ένα χέρι στο άλλο και να το παρατηρεί, ανακαλύπτει καινούργιους κόσμους, όπως φαίνεται από την προσοχή και την εμβρίθεια με την οποία εξετάζει το πιο ασήμαντο πραγματάκι που πέφτει στα χέρια του. Τα παιχνίδια που κρέμονται στην κούνια του ερεθίζουν την περιέργειά του, βοηθούν στην εξέλιξη της όρασής του και το διασκεδάζουν. Πολλές φορές, όμως, τα βαριέται γρήγορα και ψάχνει για καινούργια ερεθίσματα. Ευτυχώς, για τα μάτια του μωρού που τώρα ανακαλύπτει τον κόσμο όλα είναι καινούργια και ενδιαφέροντα, και έτσι, μπορείτε εύκολα να του προσφέρετε μια ατέλειωτη ποικιλία γυρίζοντάς το στα δωμάτια, βγάζοντάς το βόλτα ή παίρνοντάς το μαζί σας στα ψώνια. Στρέψτε την προσοχή του σε αντικείμενα που δεν έχει ξαναδεί και πείτε τα με το όνομά τους.
Ένα άλλο διασκεδαστικό «παιχνίδι» είναι ο καθρέφτης. Έστω και αν ακόμη δεν μπορεί να συνειδητοποιήσει τι είναι το είδωλο που βλέπει, το γεγονός ότι η εικόνα αυτή κουνιέται και αλλάζει αντιγράφοντας κάθε του κίνηση θα το βοηθήσει να αναγνωρίσει σ’ αυτή τον εαυτό του.